Wzgórze Świątynne

Wzgórze Świątynne (Haram asz-Szarif), czyli biblijna góra Moria, to jeden z największych obszarów sakralnych na świecie i epicentrum konfliktu palestyńsko-żydowskiego. W starożytności znajdowała się tu Świątynia Jerozolimska – najświętsze miejsce judaizmu, w którym przechowywano Arkę Przymierza – zburzona przez rzymskie wojska Tytusa w 70 r.

Gdy w pierwszej połowie w 638 r. muzułmanie przyjęli kapitulację Jerozolimy z rąk Bizancjum, kalif Umar rozpoczął tu budowę meczetu Al-Aksa. Jego nazwa oznacza „Najbardziej Oddalony”, gdyż powstał w najdalszym miejscu, do którego Mahomet dotarł z Mekki .

W 691 r., za sprawą kalifa Abd al-Malika, Wzgórze Świątynne zamieniło się w prawdziwe sanktuarium islamu, gdyż powstała wówczas najbardziej rozpoznawalna budowla Jerozolimy – Kopuła Skały. Świątynia kryje w swoim wnętrzu świętą skałę, na której Abraham miał złożyć w ofierze Bogu swojego syna (według Biblii – Izaaka, według Koranu – Izmaela). Muzułmanie wierzą także, że stąd Mahomet na swoim rumaku wstąpił do nieba.

Dziś Wzgórze Świątynne w Jerozolimie to trzecie święte miejsce islamu po Mekce i Medynie. O randze miasta świadczy fakt, że pierwotnie muzułmanie modlili się zwracając się w kierunku Jerozolimy, dopiero z czasem meczety zwrócono w stronę Mekki.

Najefektowniejszą budowlą na Haram esz-Szarif jest niewątpliwie Kopuła na Skale (Dome of the Rock).

Kopuła Skały (Dome of the Rock) różni się formą od typowego meczetu. Zbudowana na planie ośmiokąta jest budowlą centralną, wzniesioną nad wystającą na powierzchnię skałą. Lśniąca w słońcu pozłacana kopuła symbolizuje nieskończoność nieba i jest doskonale widoczna niemal z każdego miejsca Jerozolimy.

Świątynia uważana jest za arcydzieło sztuki wczesnoislamskiej. Barwy użyte do jej dekoracji mają również znaczenie symboliczne: błękit w islamie oznacza niebo, zieleń – nadzieję, a złoto – wiedzę. Ściany, łuki i wnętrze kopuły pokrywają misternie wykaligrafowane cytaty z Koranu oraz mozaiki wykonane przez artystów z Konstantynopola.

Potężna muzułmańska budowla, która przyćmiła wszystkie inne świątynie w Jerozolimie i zdominowała panoramę Starego Miasta, miała zamanifestować, że ze świętego miasta żydów, a potem chrześcijan, Jerozolima przemieniła się w święte miasto islamu.

Kopuła Skały (Dome of the Rock) widoczna jest niemal z każdego miejsca w Jerozolimie stanowiąc symbol miasta. W Kopule Skały znajduje się kamień (Święta Skała), na którym Abraham miał złożyć w ofierze swojego syna – miejsce to wyznacza środek świata a także przebiega tu podobno oś świata. 

Dla muzułmanów miejsce to jet święte także dlatego, że według tradycji Mahomet stąd właśnie wzięty został do nieba. Łatwo więc zrozumieć, dlaczego tak święte miejsce przykryto olśniewającą kopułą, zdobioną złotem, mozaikami i witrażami. 

Ośmioboczną podstawę budowli  tworzą ściany z marmuru, zdobione mozaikami, witrażami, malowanymi kaflami i cytatami z Koranu, powyżej pyszni się aluminiowa kopuła pokryta płatkami złota.  Pod skałą znajduje się krypta, w której podobno zbierają się duchy zmarłych. Wedle tradycji w Dniu Sądu Ostatecznego zawisną tu szale, na których będą ważone ludzkie dusze. 

Jako niewierni,  niestety nie mogliśmy wejść do środka

Pogoda specjalnie nam nie dopisała. Było pochmurnie i padał nawet deszcz.

Ceramiczne zdobienia Kopuły Łańcucha.  Kopuła Łańcucha  znajduje się obok kopuły na Skale i jest ona  jakby miniaturą Kopuły na Skale,

Dzedziniec Muzeum Sztuki Islamskiej, a z tyłu Biały Meczet sąsiadujący z Muzeum 

Dziedziniec Muzeum Sztuki Islamskiej

Przed meczetem Al.-Aqsa

Fontanna Al-Kas i Kopuła na Skale. Meczet Kopuły na Skale strzeżony jest przez żołnierzy Jordańskich 

Na Wzgórzu Świątynnym znajdowała się niegdyś Świątynia Żydowska (a właściwie dwie świątynie – jedna zburzona przez Babilończyków, druga – przez Rzymian). Druga Świątynia została rozbudowana przez Heroda, stąd też zwana była Świątynią Heroda. Było to więc najświętsze miejsce dla ludności żydowskiej. Po zburzeniu Drugiej Świątyni i zdobyciu miasta przez Rzymian (pierwsza wojna żydowska w czasie której zginęło około miliona ludzi) odbudowane zostało ono jako Colonia Aelia Capitolina, a na Wzgórzu Świątynnym wzniesiono Świątynię Jowisza.

Wzgórze Świątynne stanowi obecnie przedziwną polityczno-religijną enklawę we wschodniej Jerozolimie. Szefem zarządu muzułmańskich dóbr kościelnych jest urzędnik mianowany przez namiestników króla Jordanii - Adnan Husajn. Wszystkie wejścia na Wzgórze Świątynne - oprócz jednego, tzw. Bramy Murgrabiów - kontrolowane są przez ludzi namiestnika Adnana Husajn.

Makieta  Kopuły na Skale w Muzeum Historii Jerozolimy w cytadeli Dawida

Plan sytuacyjny Wzgórza Świątynnego