Petra

piątek, 24 listopada 2017

Petra

Petra to skalne miasto położone na północno-zachodnim skraju pustyń Półwyspu Arabskiego. Niegdyś stolica królestwa Nabatejczyków była przed dwoma tysiącami lat, jednym z najsłynniejszych punktów postojowych na Bliskim Wschodzie. Z czasem jednak upadła i popadła w zapomnienie. Od 1985 r. Petra wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz znajduje się na nowej liście 7 cudów świata i od tego czasu jej popularność wśród turystów znacznie wzrosła.

To ten moment kiedy a wąwóz Al-Siq nagle rozszerza się i pojawia się widok wspaniałej fasady wykutej w skale

Historia Petry sięga czasów prehistorycznych, jednak miasto zostało dopiero założone w VI p.n.e., przez Nabatejczyków – potężne plemię arabskie władające wtedy terenami późniejszej Transjordanii. Wśród gór umiejscowili swą stolicę, gdzie nie tylko mieszkali, ale także składali w wykuwanych w skałach grobowcach zmarłych. Jej grecka nazwa „petra” znaczy skała, zaś sami Nabatejczycy zwali Petrę Rqm (Rakmu), co oznaczało „wielobarwna”.

Miasto znajdowało się na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych. Jeden łączył Morze Czerwone z Damaszkiem, a drugi Zatokę Perską z Gazą na wybrzeżu śródziemnomorskim. Korzystne położenie Petry na szlaku handlowym łączącym Arabię z Egiptem i Syrią sprawiło, że Petra stała się głównym ośrodkiem handlu przyprawami, jedwabiem i kadzidłem, a mieszkańcy dzięki handlu wzbogacili się.

Wiele starożytnych miast powstało nad dużymi rzekami, które gwarantowały obfitość życiodajnych wód i ochronę. Tymczasem Petra zawdzięcza swoje znaczenie właśnie brakowi wody. Karawany znad Zatoki Perskiej, wiozące cenne ładunki korzeni, całymi tygodniami znosiły trudy podróży po pustyni, zanim w końcu dotarły do wąskiego, chłodnego wąwozu o nazwie Sik, upragnionego wejścia do Petry. Petra oznaczała bowiem żywność, zakwaterowanie, a przede wszystkim chłodną, orzeźwiającą wodę.

Roczny opad deszczu w Petrze wynosi zaledwie 15 centymetrów, ponadto teren ten jest prawie zupełnie pozbawiony potoków. Skąd więc mieszkańcy Petry czerpali życiodajną wodę, zapewniającą miastu przetrwanie? Otóż w litej skale drążyli kanały oraz mniejsze i większe zbiorniki, tak iż z czasem potrafili zatrzymać i przechować niemal każdą kroplę deszczu, która spadła na miasto lub jego okolice, tworząc system akweduktów. Dzięki mistrzowskiemu gospodarowaniu wodą, tutejsza ludność mogła uprawiać pola, hodować wielbłądy i zbudować centrum handlowe, a miejscowi kupcy — wzbogacić się na pośrednictwie w handlu kadzidłem i mirrą. Do dziś przez całą długość wąwozu Sik ciągnie się kręty, wydrążony w skale kanał, którym płynie woda.

Okres świetności miasta przypada na rządy Aretasa III Filhellene i Aretasa IV Filopatris ( 85 p.n.e. – 40 n.e.). Powstawały tu wówczas takie budowle jak Bint Faraoun „Pałac córki faraona” zwany również świątynią Duszary czy Al Khazneh.

Petra cieszyła się niezależnością do końca panowania jej ostatniego władcy Rabela II, który zmarł w 106 roku. W tym samym roku cesarz rzymski Trajan zajął miasto i ustanowił w nim stolicę rzymskiej prowincji Arabii. Pomimo formalnej zależności Nabatejczycy cieszyli się nadal niezależnością a ich miasto dzięki kontaktom rzymskich jeszcze lepiej zaczęło prosperować. Można by nawet zaryzykować stwierdzenie, że za czasów dynastii Antoninów i Sewerów Petra po raz drugi przeżyła swój renesans kulturowo ekonomiczny.

Zmierzch potęgi Petry powoli następował od III w. n.e. W 363 r. n.e. zostało w dużej mierze zniszczone przez trzęsienie ziemi. Przyczyniło się ono do powolnego upadku Petry i jego opuszczenia przez mieszkańców. Wtedy to, na powstaniu nowych szlaków handlowych skorzystało inne potężne miasto – Palmyra.

W VII w. została podbita przez Arabów. W czasie wypraw wypraw krzyżowych zajęli je krzyżowcy, a następnie wojska Saladyna. Miasto dalej ulegało zniszczeniu oraz popadła w ruinę, z której się już nie podniosła. Petra zaczęła popadać w zapomnienie. Ponownie usłyszano o niej dopiero 1500 lat później. Przez cały ten czas znana była tylko miejscowym plemionom Beduinów, którzy odstraszali (lub zabijali) wszystkich obcych, którzy się tutaj zbliżyli.

W 1812 roku Petre odkrył szwajcarski podróżnik Johann Burckhardt, który słyszał opowieści o zaginionym mieście. Postanowił, że odnajdzie je bez względu na niebezpieczeństwo. Trzeba przyznać, że podszedł do sprawy profesjonalnie: nauczył się arabskiego, przestudiował Koran oraz przeszedł na islam przyjmując nazwisko Ibrahim Ibn Abdullah.

To co Burckhardt zobaczył na końcu wąwozu przeszło jego najśmielsze oczekiwania. Był to Kasneh, czyli Skarbiec. Jego fasada ma 40 m. wysokości i 27 m. szerokości. Jest to najbardziej znana budowla Petry. Tak naprawdę do dziś nie do końca wiadomo jakie było pierwotne przeznaczenie tej wykutej w skale monumentalnej budowli. Większość badaczy skłania się ku teorii, że Skarbiec, mimo tego iż wygląda jak świątynia, pełnił funkcję grobowca jednego z władców Petry.

Największą popularność Petrze przyniósł także nakręcony tutaj w 1989 roku film przygodowy „Indiana Jones i Ostatnia Krucjata”, w którym Indy Jones (Harrison Ford) znalazł Świętego Graala.