Munch, czyli idziemy obejrzeć słynny Krzyk w Oslo

niedziela, 6 lipca 2025

Munch, czyli idziemy obejrzeć słynny Krzyk w Oslo

Podczas pobytu w Oslo nie mogliśmy pominąć jednego z najważniejszych miejsc na kulturalnej mapie Norwegii – Muzeum Muncha. To nowoczesny, przeszklony gmach nad fiordem, poświęcony twórczości najsłynniejszego norweskiego artysty, Edvarda Muncha.

Już sama architektura budynku robi wrażenie – monumentalna, a jednocześnie pełna światła, otwierająca się na panoramę miasta. W środku czeka prawdziwe bogactwo sztuki: od wczesnych szkiców i mniej znanych obrazów po ikoniczne dzieła, takie jak różne wersje „Krzyku”.

Jedna z wersji Krzyku w Muzeum Muncha. W sumie widzieliśmy trzy wersje. Ekspozycja zmieniała się co pół godziny

„Krzyk” Edvarda Muncha to dzieło, które wciąż fascynuje i przyciąga uwagę. Artysta stworzył cztery wersje tego obrazu na przestrzeni kilkunastu lat, używając różnych technik, takich jak malarstwo i litografia. Trzy z nich znajdują się w muzeach Oslo, a jedna jest w rękach prywatnego kolekcjonera. W 2012 roku jedna z wersji została sprzedana na aukcji za imponującą sumę 120 milionów dolarów… dużo. Dzieło to jest nie tylko ikonicznym obrazem, ale także odzwierciedleniem intensywnych emocji i wizji artysty.

„Krzyk” (1910 ?) to ikoniczne dzieło ekspresjonizmu, przedstawiające postać w agonii na tle falującego, krwistoczerwonego nieba. Intensywne kolory, deformacja formy i wirujące linie oddają silne emocje – lęk, niepokój i egzystencjalny dramat. Obraz stał się symbolem psychicznego napięcia i alienacji człowieka w nowoczesnym świecie.

„Krzyk” (1893)

„Krzyk” (1895, sygnowany 1896)

„Friedrich Nietzsche” (1906) to portret niemieckiego filozofa, ukazujący jego wyraźnie refleksyjną i intensywną osobowość. Ekspresyjna kreska, silne kontrasty światła i cienia oraz ekspresyjna kolorystyka podkreślają psychologiczną głębię i intelektualne napięcie postaci.

Cztery portrety ( od lewej) - „Torvald Stang” (1890) to portret norweskiego prawnika i polityka;„Thorvald Lochen” (1917) to portret norweskiego pisarza i urzędnika; „Otto Blehr” (1927–1930) to portret norweskiego polityka i premiera; Obraz „Autoportret z pędzlami” (1904) to jedno z jego kluczowych dzieł, ukazujące artystę w pełnej postaci, co było rzadkością w jego twórczości. Obraz powstał podczas pobytu Muncha w Lubece, gdzie mieszkał u swojego przyjaciela i mecenasu, optyka Maxa Linde. W tym okresie Munch utrzymywał się głównie z malowania portretów, co znalazło odzwierciedlenie w tym dziele.

"Śmierć w pokoju chorego" 1893 – poruszający obraz ukazujący rodzinę czuwającą przy łóżku umierającej, pełen ekspresji i emocjonalnego napięcia.

„Oko w oko”. (1899–1900) to obraz pełen napięcia psychologicznego, ukazujący bliskość i intymność dwóch postaci. Kontrast między ich spojrzeniami oraz ekspresyjna kolorystyka podkreślają emocjonalną intensywność i psychologiczną głębię relacji.

"Śmierć w pokoju chorego" ( 1895 )– ekspresyjna i dramatyczna scena, w której artysta ukazuje kruchość życia i nieuchronność śmierci.

Od lewej : „Syrena na brzegu” - przedstawia mitologiczną postać syreny siedzącą nad brzegiem morza. Obraz łączy zmysłowość i melancholię, a ekspresyjna kolorystyka i dynamiczne pociągnięcia pędzla podkreślają napięcie między pięknem a niepokojem charakterystycznym dla twórczości artysty.

„Płacząca kobieta” (1909) przedstawia kobietę w akcie głębokiego smutku i rozpaczy. Ekspresyjna forma i intensywna kolorystyka podkreślają emocjonalne napięcie i psychologiczną głębię postaci.

„Ślub Cygański” (1925–1926) przedstawia scenę weselną pełną dramatyzmu i emocjonalnego napięcia. Artysta łączy ekspresyjną deformację postaci z intensywną kolorystyką, ukazując zarówno radość, jak i napięcia społeczne oraz psychologiczne uczestników wydarzenia.

„Niepokój”. (1894) przedstawia grupę postaci na moście w stanie wewnętrznego niepokoju. Wyraziste twarze, skręcone formy i intensywne, ciemne kolory oddają psychologiczne napięcie i poczucie alienacji, będące charakterystyczne dla ekspresjonizmu Muncha.

„Czerwona winobluszcz” (1898–1900) to ekspresjonistyczne studium natury, w którym ciepłe czerwienie liści kontrastują z ciemnym tłem. Obraz łączy wrażliwość przyrodniczą z emocjonalnym napięciem, typowym dla twórczości artysty.

„Płacząca nagość" (1913–1914) ukazuje nagą postać kobiecą w akcie głębokiego smutku i rozpaczy. Obraz, pełen ekspresyjnej deformacji formy i intensywnej kolorystyki, podkreśla emocjonalną samotność i psychologiczne napięcie, charakterystyczne dla twórczości artysty.

„Dojrzewanie" (1894) ukazuje młodą dziewczynę siedzącą na łóżku w stanie niepewności i introspekcji. Obraz oddaje emocje dojrzewania – lęk, samotność i wrażliwość, charakterystyczne dla psychologicznej twórczości Muncha.

„Lipa wiosną” (1923) przedstawia las w pełni wiosennego życia. Ekspresyjna kolorystyka i dynamiczne pociągnięcia pędzla oddają świeżość, energię i emocjonalne wrażenie odradzającej się przyrody.

„Gwieździsta noc” (1922–1924) ukazuje nocne niebo pełne wirujących gwiazd nad ciemnym, spokojnym krajobrazem. Intensywne kolory i ekspresyjna faktura pędzla oddają zarówno piękno przyrody, jak i emocjonalne napięcie charakterystyczne dla twórczości artysty.

Pierwszy z lewej strony to „Śmierć w pokoju chorego” (1893) - ukazuje scenę śmierci bliskiej osoby w intymnym, domowym wnętrzu. Obraz pełen jest emocjonalnego napięcia – postacie w różnych stanach żalu i rozpaczy, stonowana kolorystyka i ekspresyjna kompozycja podkreślają psychologiczną głębię sytuacji.
Po środku to „Dziedzictwo” (1897–1899) - przedstawia dramatyczną scenę rodzinną, ukazując wpływ choroby i śmierci na kolejne pokolenia. Ekspresyjna kolorystyka, skręcone formy i intensywne emocje postaci podkreślają psychologiczne napięcie i poczucie nieuchronnego losu.
Po prawej stronie to „Śmiertelna walka” (1915) - przedstawia dramatyczną scenę konfrontacji życia i śmierci. Ekspresyjna deformacja postaci, intensywne kolory i dynamiczne kompozycje podkreślają emocjonalne napięcie, cierpienie oraz uniwersalny dramat ludzkiej egzystencji.

„Zazdrość” (1895) przedstawia parę w napiętej, emocjonalnie naładowanej scenie. Intensywne kolory i ekspresyjna deformacja postaci ukazują uczucie zazdrości, niepokoju i psychologiczne napięcie charakterystyczne dla twórczości Muncha

„Głowa psa” (1942) to późne dzieło artysty, przedstawiające psa w ekspresyjnej, uproszczonej formie. Obraz łączy mocne kontury i intensywne kolory, oddając zarówno charakter zwierzęcia, jak i emocjonalną wrażliwość twórcy w jego ostatnich latach.

„Madonna” (1895–1897) przedstawia kobietę w zmysłowej, niemal mistycznej pozie, łącząc erotyzm z duchowością. Obraz emanuje intensywnymi emocjami i charakterystycznym dla Muncha napięciem między pożądaniem a melancholią.

„Taniec życia” (1899–1900) przedstawia cykl życia człowieka w symbolicznej formie tańca. Postacie na obrazie ukazują różne etapy życia – młodość, miłość i starość – a ekspresyjna kolorystyka i deformacja form podkreślają emocjonalne napięcia i przemijanie.

„Dagny Juel Przybyszewska” (1893) to portret norweskiej pisarki i muzyk Dagny Juel, bliskiej współpracownicy Muncha. Obraz ukazuje jej subtelną, melancholijną osobowość, a ekspresyjna kolorystyka i delikatne modelowanie twarzy podkreślają psychologiczną głębię postaci.

„Stanisław Przybyszewski” (1892) to portret polskiego pisarza i dramaturga, przyjaciela artysty. Obraz ukazuje intelektualną i nieco tajemniczą osobowość Przybyszewskiego, a ekspresyjna kolorystyka i subtelne deformacje form podkreślają jego psychologiczną głębię.

„Madonna” (1903, litografia) przedstawia kobietę w zmysłowej i tajemniczej pozie, łącząc erotyzm z duchowością. Intensywne kontrasty czerni i bieli oraz ekspresyjna linia podkreślają napięcie emocjonalne i psychologiczną głębię postaci.