Etiopia – ojczyzna kawy

Z Etiopii wróciliśmy zaopatrzeni w niezły zapas kawy i nic w tym dziwnego, bo Etiopia jest ojczyzną kawy. Pierwsze uprawy pojawiły się tam już na początku naszej ery. Legenda mówi, że sama nazwa „kawa” jest związana z tamtejszą prowincją Keffa, a wszystkie ziarna arabiki, jakie kiedykolwiek pojawiły się na świecie, pochodzą z właśnie z Etiopii. Kawy z Etiopii charakteryzują się doskonałą jakością oraz rozpoznawalnym smakiem i aromatem, związanym z miejscem, w którym znajdują się plantacje; nierzadko pochodzą także z upraw ekologicznych.

Takich paczek kawy kupiliśmy sporo w Etiopii

Addis Abeba, czyli idziemy oglądać Lucy

Na koniec pobytu w Etiopii był jeszcze krótki epizod w stolicy Addis Abeba. Miasto specjalnie nie zachwyca, ale wypadało przecież zobaczyć Muzeum Etnologiczne, w którym wyeksponowany jest słynny szkielet Lucy, czyli znaleziony na terenie Etiopii szkielet najstarszego naszego potomka.

Panorama Addis Ababa z pasterzami pędzącymi stado na sprzedaż do miasta. Był początek stycznia i miasto szykowało się do obchodów Bożego Narodzenia, gdyż w Etiopii Boże Narodzenie świętuje się 7. stycznia!.  

Tigray - Kościół Daniel Korkor

Niedaleko kościoła Maryam Korkor znajduje się kolejny mały kościół Daniel Korkor. Dojście tam zajmuje ok. dziesięciu minut. Ostatni odcinek jest bardzo widokowy, gdyż idzie się na urwiskiem skąd roztacza się przepiękny widok na równinę Haiwzen. Wejście do kościoła prowadzi przez niewielką dziurę. Wewnątrz znajdują się dwie komnaty, w których uważa się, że mieszkało kiedyś dwóch mnichów. Zewnętrzna komora jest wypełniona żywymi obrazami w jasnych pastelowych kolorach z białym tłem, które bardzo różnią się od innych obrazów, które można zobaczyć w Tigray.

Wewnątrz kościóła Daniel Korkor

Tigray - Kościół Maryam Korkor

Dotarcie do kościoła Maryam Korkor zabiera ponad godzinę i miejscami wymaga to nawet niezłej wspinaczki. Widoki po drodze i ze szczytu są przepiękne. Można się tu poczuć trochę jak Arizonie lub Utah. Cały łańcuch wzgórz Gheralta ozdobiony jest skalnymi kościołami, a w tym chyba najsłynniejszym Abuna Yemata Guh (tam nie byliśmy). Obok kościoła Maryam Korkor znajduje się mniejszy, ale bardzo spektakularnie położony kościół Daniel Korkor.

Kościół Maryam Korkor

Tigray - Kościół Abreha we Atsbeha

Kościół Abreha we Atsbeha jest największym i najbardziej imponującym ze skalnych kościołów Tigray. Kościół jest częściowo wykuty w skale, a częściowo dobudowany w późniejszym okresie.

Kościół poświęcony jest braciom Abreha i Atsebha, byłym królom Axum, o których mówi się, że przyjęli chrześcijaństwo w IV wieku. Wnętrze jest naprawdę imponującei i składa się z trzech rozległych pomieszczeń – kaplic poświęconych Mikealowi, Gebrielowi i Marjam. Wszystko pokryte jest świetnie zachowanymi, pięknymi freskami przedstawiającymi sceny z Ewangelii i życia Świętych wykonane w typowym dla Tigray (i całej Etiopii) obrazkowym stylu.

Kościół Abreha we Atsbeha 

Tigray - Kościół Debretsion (Abune Abraham)

Kościół Debretsion często nazywany jest Abune Abraham po mnichu, który go założył. Wejście na płaskowyż, gdzie znajduje się kościół zajmuje ok. 40 minut. Po drodze i ze szczytu roztaczają się przepiękne widoki na okolicę i łańcuch wzgórz Gheralta.

Kościół Debretsion

Tigray - Kościół Medhane Alem Adi Kasho

Medhane Alem Adi Kasho to pierwszy z kościołów w rejonie Tigray jaki odwiedziliśmy. Kościół jest w miarę łatwo dostępny, bo tylko wymaga ok. 10 minutowej wspinaczki. Medhane Alem Adi Kasho jest jednym z najstarszych, wykutych w skale kościołów w Tigray. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne są ociosane z grubsza, natomiast sufit posiada ​​misternie rzeźbione kasetony.

Kościół Medhane Alem Adi Kasho

Jeha Ethiopia

Etiopia zaskoczyła nas nie raz. Jest tam wiele miejsc mających dosyć długą historię. W drodze do położonego na północy regionu Tigray zatrzymaliśmy się na krótko w Jeha, gdzie znajduje się najstarsza stojąca budowla w Etiopii. Osada Jeha została założona prawdopodobnie przez południowoarabskich przybyszy, którzy uniezależnili się od macierzy i dość szybko zintegrowali się z tubylczą ludnością. Powstanie Jeha datuje się na VI lub V wiek p.n.e. Pozostałościami po tym najwcześniejszym na terenach Etiopii osadnictwie są masywne ściany wspaniałej świątyni, wybudowanej na planie prostokąta o wymiarach 18,5 x 15 m. Proste ściany, pozbawione jakichkolwiek otworów, mają grubość 3 m i wznoszą się na wysokość 12 m. Zachowały się one do dzisiaj w całej swojej krasie.

Jeha stanowi jedną z największych atrakcji Etiopii

Aksum - Kościół Arbatu Ensessa

Kamienny budynek kościoła Arbatu Ensessa wygląda niezbyt ciekawie z zewnątrz, ale wewnątrz prawie każdy centymetr ścian pokryty jest malowidłami. Kościół pochodzi z lat 60. XX wieku i jest poświęcony Czterem Bestiom Apokalipsy, ale także Tetramorfie, która jest szczególnie czczona w Etiopii i reprezentuje powiązanie symboli 4 Ewangelistów w jedną postać. Mateusz ma ludzką twarz, Marek jest lwem, Łukasz jest ofiarnym wołem, a Jan orłem. Ściany i sufit pokryte są obrazami liturgicznymi, pierwotnie wykonanymi w ciepłych odcieniach, ale później przemalowane przy użyciu mieszanki podstawowych kolorów.

Kościół Arbatu Ensessa

Aksum - Kamień króla Ezany

Niedaleko centrum Aksum można zobaczyć Kamień króla Ezany (coś w rodzaju egipskiego kamienia z Rosetty) zawierający inskrypcje z czasów pierwszego chrześcijańskiego cesarza Ezany, na którym po sabatejsku, w języku gyyz i po grecku sławi się czyny władcy.

Kamień króla Ezany

Aksum - Kaplica Tablic

Współcześni chrześcijanie w Etiopii głęboko wierzą, że Arka nadal istnieje, jest przechowywana w Aksum i stale strzeżona przez pojedynczego mnicha – strażnika Arki. Święty obiekt opisany, jako pojedyncza oszlifowana kamienna tablica, był noszony raz do roku wokół Aksum. Teraz jest jednak schowany w świątyni w skarbcu lub w Kaplicy Tablic, a dostęp do budynku ma tylko wybrany strażnik. Krąży miejscowa plotka głosząca, że jeśli zobaczy ją, ktoś inny niż strażnik, wtedy natychmiast ta osoba spłonie bądź oślepnie.

Opowieść o Arce będącej symbolem najwyższej władzy Boga Izraelitów jest obecna przez wiele stuleci w różnych kulturach. Mistyka otaczająca Arkę Przymierza nadal wzbudza wielkie zainteresowanie.

Kaplica Tablic - miejsce gdzie ma się znajdować Arka Przymierza

Aksum - Katedra pod wezwaniem Matki Bożej z Syjonu

Znajdująca się w Aksum, a wybudowana w XVII wieku, katedra Ynde Marjam Tsyjon (pod wezwaniem Marii Syjońskiej) jest jednym z najważniejszych dla Etiopczyków miejsc kultu. Stoi w miejscu, gdzie w okresie starożytnym wznosiła się chrześcijańska świątynia. W katedrze, zbudowanej na wzór Świątyni Salomona w Jerozolimie, do XIX wie ku odbywały się koronacje kolejnych cesarzy etiopskich. W 1955 r. obok starego kościoła powstał nowy ufundowany przez cesarza Hajle Selasje. W rok po ukończeniu budowy nowego kościoła, Selasje rozkazał, aby drogocenne relikwie przenieść do małej kaplicy bocznej, przyległej do starego kościoła. Budowlę, tą zwaną dzisiaj, jako Kaplicę Tablic, wielu etiopskich ortodoksyjnych chrześcijan uważa za „dom” Arki Przymierza.

Katedra Ynde Marjam Tsyjon (pod wezwaniem Marii Syjońskiej)

Aksum - Kościół Matki Bożej z Syjonu

W 1955 r. obok starego kościoła Ynde Marjam Tsyjon (katedry pod wezwaniem Marii Syjońskiej) powstał nowy ufundowany przez cesarza Hajle Selasje.

Nowy Kościół Matki Bożej z Syjonu

Aksum - Ruiny pałacu królowej Saby (Dungur)

Ruiny Dunbar to ledwo wystające spod ziemi fundamenty,a miejscami pozostałości ścian. Archeolodzy są podzieleni co do tego, czy był to pałac wielkiej władczyni Saby, czy też rezydencja szlachcica z VI wieku naszej ery. Większość skłaniała się ku drugiej opcji. Znalezisko płaskorzeźby podczas ostatnich wykopalisk, przedstawiającej piękną kobietę spowodowało, że niektórzy zastanawiali się, czy jej pałac może znajdować się pod obecnymi ruinami. Uważa się, że dobrze zachowana kamienna podłoga należała do sali tronowej. W pałacu znajdują się pozostałości kąpieliska oraz kuchni, w której wciąż można zobaczyć duży ceglany piec. Klatki schodowe sugerują istnienie co najmniej jednej górnej kondygnacji.

Ruiny Dungur

Aksum - kolebka etiopskiej cywilizacji

Aksum to kolebka etiopskiej cywilizacji. Legenda, opowiadająca o podróży rządzącej Aksum królowej Saby do króla Salomona oraz o ich synu Meneliku I, pierwszym władcy Etiopii, leży u podstaw judeo-chrześcijańskiego dziedzictwa kulturowego Etiopii. Przez wieki stanowiła ona wykładnię zasad funkcjonowania Cesarstwa Etiopskiego. Od przełomu er, aż do X wieku, kiedy to centrum cesarstwa przeniosło się do Lasta, władca Aksum rządził jedną z największych wówczas potęg świata. W Aksum do dzisiaj podziwiać można pozostałości tej świetności.

Ruiny Aksum