niedziela, 13 sierpnia 2023

Olsztyn

Olsztyn został założony na początku XIV na terenie państwa krzyżackiego. Należał on i był zarządzany przez biskupów warmińskich, którzy rezydowali w Lidzbarku. Dopiero w 1772 dobra kościelne zostały zsekularyzowane przez pruskiego zaborcę, a w 1795 stolicę wówczas już archidiecezji przeniesiono do Olsztyna. Olsztyn przeszedł na stronę polską za sprawą króla Władysława Jagiełły, który w w 1410 roku zdobył go bez walki. Na mocy postanowień pokoju toruńskiego w 1466 Olsztyn stał się częścią Korony.

Widok na Olsztyn
Początki Rynku Starego Miasta sięgają XIV wieku, kiedy Olsztyn uzyskał prawa miejskie i wybudował ratusz, dziś nazywany Starym Ratuszem. Od początku swego istnienia Rynek był miejscem handlu żywnością i innymi towarami. Handel odbywał się także w samym Ratuszu i jego piwnicach.
Rola Rynku była strategiczna, gdyż leżał on pośrodku głównej osi północ--południe, między Górnym Przedmieściem prowadzącym do Bramy Górnej (Wysokiej) a Dolnym Przedmieściem z Bramą Dolną, dziś nie istniejącą. W 1907 r. uruchomiono pierwsza linię tramwajową, przechodzącą przez wschodnią część Rynku i Bramę Wysoką. Do lat 20-tych XX w. Na jego terenie znajdował się browar.
Rynek znacznie ucierpiał w czasie ostatniej wojny. Większość kamienic została celowo zniszczona albo podpalona przez żołnierzy Armii Czerwonej. Odbudowano go w latach 50-tych ubiegłego wieku, lecz nie został odtworzony wiernie w kształcie sprzed wojny.

Rynek Starego Miasta
Rynek Starego Miasta
Rynek Starego Miasta
Stary Ratusz, pierwotnie wybudowany w stylu późnego gotyku, którego najstarsze skrzydło powstało pod koniec XIV wieku. Ratusz spłonął, w wielkim pożarze, w 1620 jak większa część miasta i w latach 1623-1624 został odbudowany w stylu barokowym. Po przebudowie piętro budynku zajmowały władze miasta, została dobudowana wieża, natomiast parter przeznaczony był na powierzchnię handlową, która po kolejnej przebudowie ok 1880 roku została zlikwidowana. W 1945 roku Stary Ratusz ponownie został spalony. Odbudowa trwała w latach 1946-1949 niestety odbudowy nie doczekała się wieża ratusza. Do dziś z pierwotnej budowli zachowały się gotyckie ściany północna, południowa oraz wschodnia, a na ścianie południowej przetrwała również gotycka elewacja, atrakcją turystyczną są umieszczone na zewnętrznych ścianach budynku zegary słoneczne.

Makieta historycznego Olsztyna na  Rynku Starego Miasta
Rynek Starego Miasta i uliczka prowadząca do Bramy Wysokiej
Gotycka brama z XIV wieku, zwana Bramą Wysoką -- to wrota na olsztyńskie Stare Miasto. Jest jedyną ocalałą z trzech średniowiecznych bram, które znajdowały się w murach obronnych miasta, do dziś zachowanych tylko we fragmentach. W późniejszych wiekach Wysoka Brama po adaptacji służyła jako zbrojownia szwadronu dragonów. W 1858 r. przebudowano ją na więzienie, a w 1898 przekazano miejskiemu komisariatowi policji.

Brama Wysoka
Brama Wysoka
Brama Wysoka



Most św. Jana Nepomucena na Łynie jest najstarszym i najsłynniejszym mostem w Olsztynie. Ten cenny zabytek techniki znajduje się w południowej części Starego Miasta. W 1869 roku na moście umieszczono kamienną figurę św. Jana Nepomucena. W niewyjaśnionych do końca okolicznościach została ona skradziona tuż po II wojnie światowej. W 1996 r., wraz z remontem samego mostu, staraniem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Niemieckiej, odtworzono kopię zaginionego pomnika. Św. Jan Nepomucen jest patronem szczęśliwych przepraw przez rzeki.
Kolejka przed restauracją Ostatnie Manowce


Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła (więcej)
Nowy Ratusz w Olsztynie (Warmia i Mazury)-Siedziba władz Olsztyna od 1915 roku. Znajduje się w Śródmieściu , przy placu Jana Pawła II. Obiekt został wzniesiony w latach 1912-1915 na miejscu rozebranego w 1806 roku Kościoła Świętego Krzyża. Ostateczny kształt budynku osiągnięto w połowie lat 20. XX wieku, po dobudowaniu skrzydła południowo-zachodniego. Obecnie jest siedzibą prezydenta Olsztyna. Od połowy 2009 roku codziennie w południe i o północy w noc Sylwestrową z wieży ratuszowej jest odgrywany hejnał miasta.

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz